Điều này nghĩa là bạn phải diễn đạt được toàn bộ nội dung cuốn sách một cách ngắn gọn nhất có thể, nhưng không có nghĩa bạn phải nói cuốn sách đó thuộc loại nào. Trong bản tóm tắt đó có tính thống nhất của tác phẩm. Có thể anh ta chưa biết điều này cụ thể là gì, phải đợi đến mức đọc cao hơn mới rõ, nhưng anh ta đã biết được một trong hai điều: hoặc là cuốn sách này hay, đáng để đọc hoặc là nó không mang lại hiểu biết mới mẻ nào về vấn đề nên dù có lý thú hay nhiều thông tin đến đâu cũng không nên đọc nó làm gì.
Với những quy định nghiêm ngặt về bằng chứng, cộng thêm sự chất vấn, là một thành viên ban hội thẩm, đã bao giờ bạn khẳng định mình thật sự hiểu chuyện gì đã xảy ra? Trong chương này, chúng tôi đã hơn một lần sử dụng cụm từ tài liệu khoa học xã hội thay cho sách khoa học xã hội. Sự thật là cuốn sách hầu như không đề cập đến con người mà đối tượng này được Darwin nhắc tới trong cuốn sách sau của ông - cuốn The Descent of Man (Nguồn gốc loài người).
Tuy nhiên, mặc dù bạn không nhất thiết phải áp dụng các quy tắc đọc cho mọi tình huống, bạn vẫn cần đặt ra bốn câu hỏi cơ bản khi đọc bất cứ thứ gì, trong đó có các vấn đề thời sự. Câu hỏi cuối cùng (Ý nghĩa của cuốn sách là gì?) là câu hỏi quan trọng nhất trong cấp độ đọc đồng chủ đề. Để biết bất cứ điều gì, chúng ta phải vận dụng khả năng đánh giá và lý luận.
Bốn câu hỏi trên đã tóm lược nhiệm vụ tổng thể mà một độc giả phải làm. Do đó, sách tham khảo chỉ có thể coi là cứu cánh cho sự thiếu hiểu biết của bạn một cách rất hạn chế. Giả định rằng, các bạn có trình độ văn hoá lớp chín, đã thông thạo cấp độ đọc sơ cấp, nghĩa là đã vượt qua thành công bốn giai đoạn nêu trên.
Người đọc chỉ có thể nhận ra sự chuyển đổi sắc thái ý nghĩa của chúng thông qua ngữ cảnh cụ thể. Tuy nhiên, chúng ta luôn có thể hiểu những thuật ngữ quan trọng qua một vài ý nghĩa phổ biến của chúng. Bạn nên nhớ rằng không phải lúc nào cũng nảy sinh một vấn đề rõ ràng giữa hai hoặc nhiều tác giả, nhưng đôi khi nó phải được tạo ra thông qua việc tìm hiểu quan điểm của tác giả về các vấn đề có thể không phải là mối quan tâm hàng đầu của họ.
Tìm ra cấu trúc thật sự của một cuốn sách là điều rất quan trọng. Bản thân sử gia chịu ràng buộc bởi một quan niệm hay tiêu chuẩn nào đó về tính chính xác cũng như sự tồn tại của những sự kiện. Ngôn ngữ không phải là một phương tiện truyền tải tri thức hoàn hảo nên đôi khi nó cản trở hoạt động giao tiếp.
Có thể John Doe đã ký hợp đồng nhưng không phải vào ngày 24 tháng 3 và đây là một thông tin quan trọng. Có đọc hiểu và đưa ra lời phê bình được hay không phụ thuộc vào việc người đọc có lĩnh hội đầy đủ thông tin không. Để hiểu cặn kẽ, bạn phải nắm được tầm quan trọng của một dữ kiện và biết được tầm ảnh hưởng của nó lên sự thật mà bạn đang kiếm tìm.
Có những từ được tác giả dùng theo lối dân gian như trong ca dao, tục ngữ nên độc giả hiểu chúng không mấy khó khăn. Một cuộc tranh luận có ý nghĩa không nên là một cuộc cãi vã về các nhận định. Khi bạn đọc và hiểu một cuốn sách triết học, bạn đã đạt tới vị thế của người phán xét.
Có nhiều câu hỏi khác cũng có thể được đặt ra. Nếu có nhiều nghĩa, hãy tìm xem các nghĩa đó liên hệ với nhau như thế nào. Họ đọc từng chút một, kéo dài thời gian đọc càng lâu càng tốt.
Một điểm nữa là cuộc sống thực có nhiều điều bất công, nhưng trong tác phẩm hư cấu, sự thật đó được biến báo, tô vẽ khác đi để người đọc cảm thấy dễ chịu hơn. Sẽ là chưa đủ nếu bạn chỉ biết nội dung của bốn câu hỏi. Nếu bạn không dùng tiếng Việt để diễn đạt một câu tiếng Anh chứng tỏ bạn không hiểu nghĩa của câu tiếng Anh đó.