Rồi sau có những sáng xuân mà lòng họ ngao ngán sầu, sầu không lý do. Thượng đế dành lại cho mình quyền sáng tạo một mình những linh hồn. Cũng có những người bị hư đốn bởi hoàn cảnh.
Ơû mỗi dân tộc, miền xứ có lối sinh hoạt khác. Mà mộng của họ không phải chỉ thứ mộng buồn rầu như gió thu làm tê tái lòng mà thôi đâu. Chắc bạn thường thấy người cha sau khi hoạt động nhiều ở trong sở công hay sở tư, về nhà tiếp tục sắp đặt cái nầy sửa lại cái kia.
Nhà giáo cần chỉ thẳng cho họ biết tương lai 9/10 là kết quả của hiện tại. Ai mang trách vụ huấn luyện thiếu niên nên đề phòng điểm nầy. Vẫn biết tu đức chân chính là nên hãm mình, đặt tinh thần trên thể xác.
Nhiều bạn trai thành thực, ngoan ngoãn chơi ít lâu với những đồng niên xấu, trở thành gian xảo, cứng đầu. Bổn phận nhà giáo dục là giúp bạn trai đạt những hy vọng bằng những chuẩn bị thiết thực là học tập, là tu đức, là chất chứa kinh nghiệm. Kiếp sống vì đó bị thất bại.
Tự nhiên họ có xu hướng xử thế bằng với tất cả tính đơn giản của họ. Cũng có thứ tâm giao khác căn cứ vào sự lạm dụng lòng tốt của nhau, đeo mặt nạ tình yêu mà đục gân nhau để sống. Tác giả cuốn Bạn sẽ nên người có thuật lại lời tự thú của một giáo sư đại học nói vềtính tự cao của mình.
Đi kế cạnh nỗi ngại ngùng của bạn trai trước vạn nẻo đường đời, có niềm băn khoăn về lý tưởng gia đình. Tuy nhiên ai có lương tâm rộng rãi cách mấy cũng phải nhận trai gái chạm cọ thân thể nhau để thả hồn theo lời ca điệu nhạc trong hồn khí khả nghi, dưới ánh đèn khiêu gợi thì khó giữ được tâm hồn trong trắng. Cũng may cho ông bà ta tính vốn trầm mặc, ưa tĩnh nay không còn sống sót bao nhiêu để phải mờ mắt như bị máu xâm vì sự ăn mặc thay đổi của con cháu.
Nhứt là vì trong vòng hai thế kỷ chót, người ta quá lạm dụng lòng hăng say của tuổi trẻ, tình yêu cuồng nhiệt cùng chí hy sinh dời non lấp biển của nó nên ta thấy có vô số thanh niên điên cuồng sống trong sự hứa hẹn mờ ảo và hư hỏng cuộc đời khi thấy các mộng của mình hoặc héo đi hoặc vẫn còn là mộng. Họ với đầu óc sáp ông, thấy một hai khía cạnh nào đó cho là đã tìm hiểu đến nơi đến chốn. Lý tưởng trong lãnh vực nầy của họ là vai u thịt bắp.
Tôi biết nhiều bạn trai khi chưa có đôi bạn hay chê vợ người nầy xấu như khỉ, bạn trăn năm người kia có một mắt, môi xệ, mắt thịt, lưng tôm, vai rút v. Có nhiều đ àn bà tốn thuốc rượu nhiều tại lỗ miệng quá dữ. Bình thủy tinh rủi bể, có khéo hàn đến đâu vẫn còn di tích, tâm hồn nam thanh mà vấp té vào dâm ô làm sao khỏi lu đi những vẻ kiều diễm của khiết bạch.
Họ bất kể chấm phết, dụng ngữ, mệnh đề. Đem lý mà chọi với họ chỉ làm cho họ bất mãn thôi. Phải nói hai phái bổ túc cho nhau về mọi mặt từ đời sống vật chất đến tinh thần, tâm đức và xã hội.
Ngâm một đoạn Kiều, đọc Shakespeare. Nếu họ không khờ dại lục phá như con nít cũng rong chơi, làm việc nầy, việc nọ. Nhục lạc không phải là một xa xỉ phẩm người ta có thể vụn trộm để trả lời đòi hỏi của thútính .