Cho nên riêng tôi, tôi yêu sự gắng sức lắm. Nhưng có nhiều mức độ. Trong việc quyết định hoặc thay đổi nguyên tắc và trong lúc hành động, sách giúp ta được nhiều việc.
Còn lý trí, nó chỉ giữ trong đời ta một chỗ nhỏ nhoi. Hai mươi bốn giờ đó là của bạn đấy, không có của cải nào quý hơn. Thưa bạn, tôi nhiệt liệt lập lại rằng tôi viết cho bạn đấy.
Bạn không nhất định phải chuyên tâm vào nghệ thuật hoặc văn chương mới sống được một cách đầy đủ. Nhiệm vụ đó cũng đã khó khăn đấy chứ! Ít người làm tròn được. Bạn biết rằng ít nhất cũng có được nửa giờ yên ổn.
Bạn phải sống với số thời gian là 24 giờ một ngày. Một thất bại, tự nó, có đáng kể gì đâu nếu nó không làm mất lòng tự tin. Thưa bạn, tôi nhiệt liệt lập lại rằng tôi viết cho bạn đấy.
Bọn trộm cướp suốt đời buồn khổ vì nguyên tắc của chúng trái với hành vi cướp bóc. Rồi tôi sẽ xin giảng tại sao. Lẽ dĩ nhiên là bạn thích đọc báo (việc này có thể làm trong khi đợi bữa) hơn là nghĩ tới cái bổn phận bình thường mà quan trọng ấy - bổn phận tự xét mình - thì cái đó tùy bạn.
Nếu bạn kiên nhẫn theo được như thế thì chẳng bao lâu bạn sẽ thấy cần bỏ ra bốn, có lẽ năm buổi tối để gắng sức làm cho xong một việc gì, cho đời thật là đáng sống. Lúc này, tôi không cần biết đến nguyên tắc của bạn ra sao. Chắc bạn không dám cả gan chối cãi điều đó chứ? Nếu bạn chịu nhận mà còn không chịu bỏ ra một phần mỗi ngày để suy nghĩ kỹ lưỡng về lý trí, nguyên tắc và hành vi thì có khác gì muốn sáng thì phải có đèn, mà bạn lại nhất định không chịu thắp đèn không?
Nếu khi bán giấy xe cho ông ta, công ty xe điện hỏi "Tôi đổi cho thầy một đồng tiền vàng, nhưng thầy phải các cho tôi 3 cắc" thì tất ông ta la lên dữ dội. Tiền thuê nhà lại tăng nữa. Nhưng nếu không thể thu xếp sao cho số vốn 24 giờ một ngày đủ chi phí về thời giờ thì đời ta nhất định phải lúng túng.
Sau nầy, có dịp, tôi sẽ nói về văn chương. Và cũng không có hình phạt. Nếu bạn không chịu khó suy nghĩ mệt nhọc 45 phút (mới đầu, công việc ấy chán lắm) thì một giờ rưỡi đọc sách mỗi đêm sẽ uổng lắm.
Bây giờ thì tôi hết mắc cỡ rồi. Tất cả các hiền nhân của mọi thời đều đồng ý về chỗ đó. Các triết gia đã giảng-nghĩa không gian mà không giảng nghĩa thời gian.
Ai mà không hiểu luật biến hóa thì chỉ coi biển là một cảnh vĩ đại buồn chán. Chẳng hạn bạn có thể đọc cuốn "Xem tranh cách nào?" của Clermont Witt, hay cuốn "Xét các công trình kiến-trúc cách nào?" của Russell Sturgis. Xin bạn nhớ; không ai cướp được bảo vật đó của bạn.