Tình bằng hữu, sư đệ ngày xưa Khổng Mạnh ca tụng ngày nay cũng bị một thứ lương tâm lưu manh, hám lợi, chồn cáo của một số bạn trai bôi lọ. Còn trong xã hội? Họ cũng thấy bao kẻ xung quanh không ăn thua gì với họ. Đã bị xỏ mũi rồi thì đích thị là yếu đuối.
Có nhiều bạn trai to con, nhưng gặp mỹ nhân thì đỏ mặt, thấy thân hình mình trơ trẽn và ăn nói thiếu tự nhiên. Được ai mách tin cũng như lượm được tài liệu nào chắc chắn, biết được mình đã sống trong tình yêu giả dối của bạn mình thì bạn trai quyết chết sống không yêu bạn mình nữa. Đem cơm cho cha ăn nhổ mạ, họ nghe từ đầu đ ê vọng lại:
Tôi biết nhiều ông giáo sư bất công, mất uy tín cũng tại sử dụng bậy óc trực giác. Họ quan niệm sống phải là trung tâm điểm cho lời khen của người, đồng thời cũng như của hậu thế. Yêu bạn mình bằng tấm lòng vị tha, thành thực, lo xây hạnh phúc hiện thế và toàn phúc vĩnh cửu cho bạn.
Vả lại các cử chỉ, thái độ, lời nói, hành vi của bạn trai nhiều khi cũng là tấm gương phản chiếu con người nội tâm của họ. Đó là chưa nói những tiếng vĩ đại nào công bình, bác ái, lao công, tư bản, vô sản. Mấy lúc ấy tinh thần họ cần được suy nghĩ.
Bạn gái hay nhờ những lời rầy, mắng của người lớn để buồn sầu lâu, chớ bạn trai, nhất là còn thiếu nhi dễtính lắm. Cái tật hứa ẩu mà thề bán mạng, thề lấy được là tật căn bản. Nếu thiếu óc khiêm nhu và dè dặt họ có thể cao hứng cho các bậc lão thành là hũ lậu, các kẻ đương hoạt động là lầm đường, người đồng niên với họ là tư lự, giai cấp nhỏ hơn họ là ngây thơ.
Ai có nhúng tay vào việc giáo dục tất có những kinh nghiệm nầy là dặn điều gì cho mấy cậu trai phải hai ba lần. Đối với bạn chơi cũng như bạn lớp, ngoài những khi nói về tâm sự, bạn trai chia sớt nỗi vui buồn trong các cuộc sinh hoạt thường nhựt. Nhà giáo dục hãy thế những phút mà sương rơi, nặng trĩu, trên cành, dương liễu, lả lơi, em ơi, gió rơi, lá rơi, em ơi trên vườn lòng bạn trai bằng những lý tưởng, những công tác thúc đẩy yêu đời.
Ngày nay trong các học đường có biết bao nhiêu bạn trai đểu giả như vậy. Có thứ hạng mất dạy đó. Người ta thường thấy họ ưa làm việc, ưa chơi giỡn ở nơi có nhiều ánh sáng.
Tôi muốn nhấn mạnh ở mục nầy: Bạn gái là hạng người mà khi bạn trai tín nhiệm bàn tâm sự cặn kẽ nhất . Lên mười bảy nghe lòng rạo rực: bạn có ái tình qua hai mươi mấy tuổi bạn được cha mẹ hội ý lo cho bạn một người bạn trăm năm. Nhưng vào buổi dậy thì chúng được đầy đủ phát triển.
Hồi nầy vì ảnh hưởng của tiểu thuyết, màn bạc, kịch tuồng một số không nhỏ nam thanh cương quyết khi lập gia đình tìm cho được một người bạn xinh đẹp tài ba như những nhân vật trong tiểu thuyết, trên màn bạc, sân khấu. Đàn ông khác đ àn bà ở điểm trên chung quy tại đ àn ông trọng đại cương, lo nặng về phương pháp, thấy tất cả qua óc tổng hợp. Tôi muốn nói đa số nam thanh nếu gặp những người mà họ tin cẩn, có thể bộc bạch tâm hồn.
Và khi biết bản chất ái tình của phái mạnh, tất nhiên bạn đoán trúng chúng tôi muốn nhắn bạn điều gì. Thưa em, cũng tại vì em, tại vì con chúng ta, vì dân tộc, nhân loại, mà tôi đã từ khước bao nhiêu cuộc trêu ghẹo lẳng lơ bị cám dỗ, bởi thú tính, bởi tuổi nông nỗi giữa thời đại hiểu yêu là giỡn với ái tình. Họ trở về sự bình an nội tâm.