Alexis Carel nói: người là vật bí mật. Tạitính thành thực, thẳng thắng tự nhiên chăng? Cũng có lẽ. Yêu ai là tự hiến và tận hiến cho người ấy.
Họ không hữu ý ăn trên ngồi trước, ăn to nói lớn. Nhưng chương trình kỳ cục có đâu trong cốt tủy họ cứ việc thỉnh thoảng thi hành. Người lớn có rầy thì họ cho là bó buộc, là hủ lậu.
Tuy suy nghĩ như vậy, tôi không dám quả quyết đ àn ông là phái yếu về quan điểm nầy. Cửa đời họ khép lại vì tâm hồn mất diễn cảnh. Như tôi đã nói, lúc tiền thanh niên, bạn trai ưa những gì liên hệ mật thiết với ngũ quan, mà bất kể cái gì sâu sắc.
Ngày nay trong các học đường có biết bao nhiêu bạn trai đểu giả như vậy. Bạn không bao giờ yêu ai mà không đã tận hiến. Hình như các bạn trai ấy mất ý thức về tội lỗi.
Điểm tâm lý nầy đáng để ý là người ta đừng lấy làm lạ sao lắm khi bạn trai tỏ ra lạnh lạt với người nào kể cả người yêu của họ hay chểnh mảng, bỏ rơi những bộ phận nào trong lúc tính những dự môn chơi thể thao, những môn thể dục. Tôi ngồi chơi trước cửa gia đình, tôi đi đến trường, tôi vô lớp, tôi đi phố, tôi ở công sở, tôi về thôn quê, tôi lên thị thành, tôi ở nước nhà, tôi sang ngoại quốc, tôi, thưa em, đã gặp bao nhiêu bóng chim xanh đáp cạnh cửa vườn lòng đầy gió dịu yêu đương của tôi. Tuy vậy, chớ tình yêu chan chưá trong nếp sống của họ đối với bạn đời của mình.
Không trễ muộn gì hết. Họ tấn công thẳng tay hết. Một em bé khát nước, tôi nhờ bạn múc cho nó tô nước.
Ngay từ tuổi trẻ họ làm những tội nhân mà không hề có ý nghĩ hối tiếc, phục thiện. Người bạn trai tuy bị những nổi dậy trong tâm hồn lúc hoa niên, vẫn nên giữ lòng bình tĩnh và sứ mệnh cao quý của mình. Tôi quyết nếu không có những lý do cao thượng trên, và hàng rào nầy thì rất ít đàn ông coi bạn tình nào là trăm năm lắm.
Đối với người ngoài xã hội, họ là nguồn ô nhục cho vợ con hơn là làm cho gia đình được danh giá. Họ khao khát sức khỏe trào tràn nhựa sống, say mê những bắp thịt thổi phồng: họ thích thể dục và thể thao. Vào những chiều thu cô độc họ lấy ra đọc như người đọc kinh nhựt tụng.
Do đó hành động trong nghi ngờ. Sự bất thuận đôi khi trong gia đình càng làm cho lòng bi quan của họ gia tăng. Tôi muốn bạn để ý một nền giáo dục toàn bích mà tôi thường gọi nền giáo dục nhân vị xã hội.
Tôi hiểu lương tâm ở đây là quan năng tinh thần dùng để tự nhận thức và đánh giá thiện ác những hành vi nhân linh (actus humanus). Nhứt là họ bàn tâm sự. Tôi nói cho cả những thiếu nữ sắc sảo vì ái tình mạnh như sự chờ chết có thể làm tâm trí họ lu mờ, vì bạn trai nhất là trong thời nầy rất già mồm mép, rất cáo già khi muốn chiếm hữu người yêu.