000 nhân viên của IBM lên đường nhập ngũ mà vẫn hưởng 25% lương từ IBM. Và cho đến nay, IBM vẫn là kỷ lục gia thế giới về số lượng bằng sáng chế. Việc Gerstner cải tổ hợp nhất IBM đã gợi nhớ lại việc Watson tái cấu trúc CTR những năm xưa.
Nhà nghiên cứu Maney viết rằng, khi trở nên giàu có ở CTR (tiền thân IBM), Watson thích mặc những bộ vest mắc tiền, che đi dấu vết nông thôn của ông. Watson gần như thách thức thời gian: Nếu đợt suy thoái kéo dài thì dự định của ông sẽ trở thành quả đại bác bắn vào chính mình. Watson qua đời, đất nước mất đi một người Mỹ thực sự - một nhà công nghiệp mà trước hết là một công dân vĩ đại và là một nhà nhân đạo vĩ đại.
Kế tiếp tấm bảng trắng để ông viết là một tấm bảng đen với dòng chữ thật to được viết bằng phấn trắng: Welcome. Và giờ đây, quan niệm xứng đáng với chacủa ông dành cho con trai cũng giống như vậy. Những năm đầu cha rất chán nản, cha phải đi khắp đất nước để gặp hết người này đến người nọ.
* Kevin Maney, tác giả cuốn tiểu sử về Watson, tên đầy đủ của cuốn sách: The Meverick and His Machine. Watson từng được ví như là ngài đại sứ không chính thức - Homestead là nơi đón khách nước ngoài của chính phủ. Thì đó chính là triết lý kinh doanh lấy khách hàng làm trung tâm, mạo hiểm và vì con người của Watson 80 năm trước.
IBM của Lou Gerstner vẫn tiếp tục chia sẻ các kinh nghiệm của mình, tiếp tục sứ mệnh giúp giới kinh doanh trên không gian Internet, trong khi vẫn duy trì các nghiên cứu cơ bản đỉnh cao với bốn giải Nobel danh giá. Tổng thống Herbert Hoover(*) chưa có cách nào để vực dậy nền kinh tế đang rơi vào đợt suy thoái lớn nhất từ trước đến lúc này. IBM ngày nay vẫn ám ảnh người ta về một ý niệm vĩ đại nào đó.
Ai cũng nơm nớp lo sợ một đợt cắt giảm lao động để giảm chi phí. Sau chiến tranh, có đến ba triệu người thất nghiệp ở Mỹ. Hartree nói rằng: Tất cả những tính toán trên cả nước có thể được làm trên ba máy tính đang lắp đặt Cambridge, Teddington và Machester.
Cuối cùng chính ông mới là nhà sáng lập thực sự IBM, một công ty đạo đức nhất trong các công ty (the most moralistic of compa- nies), ở vào thời điểm bị kết án phạm tội độc quyền trong kinh doanh không thể chấp nhận được ngay cả trong thời kỳ còn thiếu các chuẩn mực! Dù vậy, ông đã sẵn sàng quyết định rằng tương lai CTR phải khác đi. Toàn bộ mục tiêu đã đổi từ chỗ khách hàng sang hàng loạt những cạnh tranh nội bộ. Tấm ảnh đi vào lịch sử khi người Mỹ dùng nó để làm một con tem.
tế (Internetional), và sứ mệnh (mission) của nó là làm ra những cái máy (machines) cho công việc hay việc kinh doanh (business). Watson trở thành nhân viên bán hàng tập sự vào năm 1896 cho NCR, sau 5 năm lăn lộn ở thành phố. Năm đó, nó có lãi ròng hai triệu đôla trong 12 triệu doanh thu.
Ông không lập tức bán ngay các bộ phận không hiệu quả để tập trung vốn vào những bộ phận sinh lời như cách thông thường. Nhưng khả năng thương mại thì ít ai thấy. Làm lại cuộc đời ở tuổi 40 thường không dễ chút nào.
Lần thứ hai, Watson nhất định không tin nền kinh tế Mỹ sẽ suy sụp khi thị trường chứng khoán Mỹ rơi vào cuộc sụp đổ lớn nhất trong lịch sử chứng khoán. chúng ta phải có 500 cái. Watson đã biến mớ hỗn độn CTR nợ ngập đầu trở thành tập đoàn quan trọng của nước Mỹ với doanh thu gần 900 triệu đôla gần trở thành công ty có doanh thu 1 tỉ đôla.