Biết là vậy nhưng không khôn ngoan đề phòng tai nạn. Nhiều người bị họ ghét chỉ tại vì đến bàn chuyện với họ, kể cả lúc kẻ nầy có việc cần, có việc ích lợi cho họ. Tình cảm ảnh hưởng trên các thứ ấy một phần thôi.
Bởi có bảntính đó nên họ thích hoạt động. Tránh lối vô đề đột ngột cũng như kỵ các danh từ thô lỗ. Thoạt đầu con nhỏ lắm, con là một hòn máu trong mẹ, bé tí ti, bé hơn đầu sợi tóc nữa.
Thời đại nầy là thời đại khoa học. Khi viết mấy dòng nầy tôi tưởng tượng sẽ có không ít bạn gái bất mãn. Vì bẩm phú bạn trai quá thiên trí mà ít thiên cảm nên khi sống nhiều về nội tâm, khi bận rộn về tinh thần, khi được huấn luyện về ý chí, gương mặt họ trầm tĩnh, tướng tá họ trầm mặc, lời nói họ tiết kiệm, cử chỉ họ cân đo.
Tóm lại, đến đây, sau khi đã nhìn thống quán những điểm chánh trong đời sống tình cảm của bạn trai ta thấy tâm hồn họ là vũ trụ bí mật mà trong đó có cơ cấu tâm tình tuyệt vời phức tạp, tế nhị, mâu thuẫn theo sự giao tranh của cái gì đang xuống, đang chết và cái gì đang lên, đang chồm đến sức sống dồi dào. Họ sẽ cho ta thấy họ rất tốt. Ngay ở thời cổ mà Cicéron viết: Không có ai khiêu vũ mà không say túy lúy hay điên cuồng.
Mai họ uốn cho hơi quăn quăn. Chớ nhất định không nô lệ nó để lúc nào cũng mơ vọng nó mà bỏ bê các việc hiện tại. Những lúc họ ở xa gia đình, tình yêu ấy nổi dậy, gây sự tiếc nhớ, đối sự có mặt, sự săn sóc, sự phục vụ của người vợ, mặc dầu các việc nầy bản năng ưa độc lập của họ không cho họ thụ nhận.
Nhà giáo dục nên cho họ đọc lại sách giúp trí nầy cách lành mạnh như loại sách của Jules Vernes, Telemaque của Fenelon hay Odyssée của Homère. Mẹ đi tha hồ mà không nói gì đến cha, sau cùng cha bất mãn. Họ không thích những bài sử bàn về chính trị rắc rối, những con số bề dài của sông, bề cao của núi trong địa lý.
Đời tốt đẹp là đời phục vụ một chân giáo. Xã hội kỳ lạ chỗ nầy, xã hội hiểu là có bạn trai: là ai cũng nhận sống theo lý trí và lý tưởng theo thực tế người ta sống bằng tình cảm nhiều hơn. Lắm lúc nhà giáo dục phải bực mình vì khi thấy mình thuyết trình những vấn đề hết sức tế nhị thì họ lại ngó cách lơ mơ.
Trong mùa giao cảm của thứ tình nầy bạn trai thấy tâm hồn họ nhẹ nhõm. Có nhiều bà vợ thiên hạ cho là tầm thường hay xấu xí mà ông chồng cho là đẹp trần ai có một. Nhà giáo dục muốn thành công phải khai thác cátính ấy.
Trong cái phức tạp ấy có mâu thuẫn có thay đổi bất ngờ. Bremoud được dẫn trong Toi quy deviens homme của J. Nhưng tội nghiệp: nó buồn khóc một chút rồi thôi, không giận ai lâu hết rồi tiếp tục chương trình lục phá, con khỉ của nó.
Cũng có đôi khi họ bàn tán về những thành công, về vận mạng, về tài ba của họ. Lên đến ngọn cậu dùng hai bắp đùi kẹp thân dừa, buông cả hai tay cầm dao phai chặt buồng dừa. Nhiều cơ quan liên đới ảnh hưởng nhau và cũng nẩy nở một trật.