Nhưng chiếc mũ vàng không liên quan gì tới việc thay đổi những quan niệm hoặc những nhận thức. Liệu điều này có đồng nghĩa với việc chúng ta được tự do nghĩ ra và kiên trì bảo vệ bất cứ định kiến nào mà chúng ta thích? Đây liệu có phải là một điều nguy hiểm? Và lúc này tôi chỉ muốn rút lại phần vốn của mình.
Khi chúng ta có được nhiều lựa chọn, chúng ta có thể chọn phương án tốt nhất bằng cách xem xem phương án nào là phù hợp với nhu cầu và điều kiện của chúng ta. Mọi người hãy sử dụng chiếc mũ vàng để thảo luận và sau đó nói cho tôi biét tính khả thi của ý tưởng đó. Tuy nhiên những suy nghĩ của chúng ta lại quá thận trọng.
Mà sử dụng phương pháp này cũng gây ít tranh cãi hơn. Nhưng tại thời điểm khác có thể cả hai cái nhìn đều mâu thuẫn nhau. Đó là lý do tại sao bạn gợi ý rằng phương án sẽ không khả thi.
Một ý tưởng mới có thể bị bác bỏ ngay, bởi thoạt nghe chúng ta thấy quá nhiều nhược điểm và ít ưu điểm. Ở đây, tôi không muốn sa đà giải thích tại sao người Nhật không thuộc tuýp người sáng tạo. Trước khi diễn ra cuộc bầu cử đầu tiên ở Nam Phi, người ta đã yêu cầu tôi giảng dạy phương thức tư duy sáu chiếc mũ cho những người đứng đầu Uỷ ban hoà hợp dân tộc, những người sẽ chịu trách nhiệm giải quyết các vấn đề nội bộ.
…Chỉ có một cơ hội mong manh để tìm thấy những người sống sót trong vụ đâm tàu vào tảng băng. Hãy nhắm theo hướng này”. Tôi cảm thấy rất hạnh phúc nếu tôi có cơ hội tham gia một buổi thảo luận mà ở đó bản đồ tư duy đã được hình thành trước khi những người thảo luận đưa ra những quan điểm khác nhau.
Với chiếc mũ đen tư duy, chúng ta đưa ra những suy nghĩ phê phán. Việc ấn định một khoảng thời gian ngắn, sau đó tăng thêm, nếu cần thiết, tốt hơn là việc ấn định khoảng thời gian dài, bởi đôi khi mọi người băn khoăn không biết. Do đó chẳng có lý do gì để cho rằng câu trả lời đầu tiên là câu trả lời tốt nhất.
… Chúng ta dường như đang sa lầy trong tranh luận này. Nhiều người sử dụng chiếc mũ đỏ tư duy để bộc lộ cảm xúc giống như việc sử dụng chiếc kèn Trumpet để thổi thật to những bản nhạc. Cuối cuộc họp, chiếc mũ xanh da trời được sử dụng để đề ra chiến lược tư duy để thực hiện ý tưởng.
Không ai có quyền nói "bỏ qua" khi đến lượt mình sử dụng chiếc mũ đỏ. Tôi có cảm giác mãnh liệt rằng chiếc vé xe buýt này và chiếc xe đạp kia chính là những đầu mối quan trọng để chúng ta tìm ra kẻ giết người. Theo cách tư duy chiếc mũ trắng, những quan điểm mang tính cá nhân không được chấp nhận.
Khả năng sáng tạo của tư duy là một nét đặc trưng của lối tư duy mũ xanh lá cây, chiếc mũ mà chúng ta sẽ nghiên cứu ở chương kế tiếp. Sử dụng chiếc mũ đỏ tư duy, mọi người hoàn toàn có quyền nói rằng: "Đây là những gì mà tôi nghĩ về việc này". Và khía cạnh được coi là khó nhất đối với tất cả sự sáng tạo đó là: điểm dừng sáng tạo.
Người đàn ông cuối cùng đã đưa ra đề xuất sử dụng những chiếc mũ, phương pháp tư duy mà anh ta đã đọc tóm tắt trên tờ báo. Xét cho cùng, khi chúng ta đưa ra những quyết định theo cách của chúng ta, chúng ta ít nhiều cũng trải qua những quá trình tương tự (thuận và nghịch, cảm giác và thực tế). Xúc cảm thường hay thay đổi và thường trái ngược nhau.