Cách phân loại truyền thống đối với sách lý thuyết là chia chúng thành các lĩnh vực như lịch sử, khoa học và triết học. Nhưng cách sắp xếp này, mặc dù tạo nên cấu trúc xương sống của một cuốn bách khoa toàn thư, lại ẩn sau hình thức sắp xếp các dữ liệu theo trật tự bảng chữ cái. Vì thế, cho dù bạn đọc cái gì, ít nhiều cũng cần có tính tích cực.
Có bao nhiêu loại thay đổi? Có phải các yếu tố hay điều kiện cơ bản đều có mặt trong mọi quá trình biến đổi và trong mọi trường hợp các nguyên nhân đều giống nhau không? Chúng ta ngụ ý gì khi nói nguyên nhân thay đổi? Có các loại nguyên nhân khác nhau gây thay đổi? Các nguyên nhân gây thay đổi có giống các nguyên nhân tồn tại không? Đọc sách cũng giống như trượt tuyết. Ông đã đưa ra những ví dụ minh hoạ cụ thể.
Cuốn sách này dành cho tất cả những người say mê đọc sách. Ví dụ, thi sĩ phải dùng trí tưởng tượng để làm thơ, nhưng người đọc không cần phải tưởng tượng để đọc bài thơ đó. Quá trình dịch một cuốn sách tiếng nước ngoài sang tiếng Việt tương ứng với cách kiểm tra trên.
Ví dụ, nếu nhìn thấy Aristotle đi cùng một phiên dịch biết cả tiếng Anh hiện đại và tiếng Hy Lạp cổ, chúng tôi sẽ không thể hiểu nổi ông ta và ông ta cũng vậy. Sự phân biệt này có mối liên quan mật thiết với toàn bộ vấn đề đọc, và mối quan hệ của việc đọc với giáo dục nói chung. Trong chương trước, chúng tôi nói rằng nếu tác giả không giải thích được nhận định của mình, chúng chỉ là ý kiến của cá nhân tác giả.
Khi một người nói sự thật là thì người đó hàm ý là mọi người nhìn chung nhất trí đó là sự thật, chứ không phải chỉ riêng anh ta hay một số người khác nhất trí như vậy. Có thể diễn giải quy tắc thứ hai và thứ ba của cấp độ đọc phân tích như sau: Thứ nhất, độc giả phải hiểu cặn kẽ về tác phẩm trước khi đưa ra đánh giá phê bình.
Trong nhiều trường hợp, bạn không nhất thiết phải bám theo cấu trúc được phân chia thành chương mục của cuốn sách. Đó là khi đọc, chúng ta phó mặc sự chọn lọc thông tin cho phóng viên. Điều này rất dễ nhận ra.
Bạn có thể đoán những thuật ngữ cấu thành nên các định đề đều là những thuật ngữ cơ bản, dựa vào đó, bạn sẽ xác định được các từ diễn giải các thuật ngữ này. Sự khúc triết và trật tự của văn phong này được những người có tư duy rõ ràng ưa thích, nhưng đó không phải là nét quan trọng nhất trong cách tranh luận của Thomas Aquinas. Rõ ràng, muốn có một tập san càng cô đọng, người ta càng phải chọn lọc nhiều.
Trong nhiều trường hợp, bạn không nhất thiết phải bám theo cấu trúc được phân chia thành chương mục của cuốn sách. Hãy để ý đến điều bạn hiểu, và đừng dừng lại vì những gì bạn chưa thể hiểu ngay. Lý do là vì đọc và nghe không cần nhiều nỗ lực.
Mọi điều chúng tôi đã nói trong chương này đều nhằm giúp bạn làm việc đó. Còn ở câu chuyện dở, một trong những điều gây khó chịu nhất cho độc giả là các nhân vật trong đó dường như được thưởng hay phạt không theo quy luật nào, không có lý do nào. Thứ nhất, bạn cần phải thừa nhận những cảm xúc mình đưa vào quá trình lập luận, hoặc phát sinh trong quá trình đó.
Trước khi tiếp tục các phần tiếp theo, chúng tôi muốn nhấn mạnh rằng những quy tắc trong quá trình đọc phân tích không miêu tả một quy trình hoàn hảo. Tài liệu tham khảo đều nói về những vấn đề hoàn toàn quen thuộc với người đọc. Khi nói về một hoạ sĩ, hay là một nhà điêu khắc tài ba, nhiều người cho rằng Ông ta chẳng theo quy luật nào cả.