Có một thời gian dài từ 7 tuổi đến 11, 12 tuổi, bạn trai sống cuộc đời thơ ngây, vô tư lự trước bao nhiêu người, vật, sự việc và hiện tượng. Người bạn trai có chiếc đầu với hình thức gần nhất định sau 13 tuổi và từ đó về sau chỉ thay đổi chút ít thôi. Những mộng lớn của 90% nam thanh đều quay quần xung quanh những vấn đề đó.
Ngay mấy trang đầu sách Sáng thế kỷ. Có nhiều bạn trai vì nhát mà bị chạm tự ái, đổ cộc khi tranh luận. Lòng họ sống trong nguồn hy vọng vô biên ở phần thưởng của Đấng chí công.
Có nhiều sách viết tính giáo dục về mặt khoa học, vệ sinh thì đáng khen, nhưng rất mù quáng về luân lý. Lúc ấy họ định giấu cho tới chừng xuống lỗ hiểu là thời gian đừng khám phá được sự gì phản bội tinh thần bức thư. Ở Âu, Mỹ ngày trước nhờ nền giáo dục Kitô giáo, đức cao cả nầy được đề cao.
Khi nào mà nhà hữu trách xử cứng rắn, họ đâm ra bất mãn, nói xã hội bất công. Bạn trai tốt từ trong tâm hồn. Họ nghe trong con người nội tâm có một sức mạnh xô đẩy họ tìm gặp những bạn gái.
Duy có điều khi chưa trấn tĩnh được tâm hồn, bạn trai có thể thả hồn theo những mơ mộng kiểu René, của Chateaubriand mà làm cho con người nội tâm yếu đuối. Bạn trai tự trọng lắm. Trong cuốn Tâm lý bạn gái tôi đã viết khá nhiều về vấn đề nầy nên ở đây tôi chỉ bàn những gì liên hệ đến tâm lý bạn trai và đến sự giáo luyện tình cảm của họ.
Cách một chị em trai đi đâu về thuật chuyện cho gia đình nghe, cho ta biết lối xã giao của hai phái. Khi bạn trai được thân thể khá nở nang tức từ 13 tuổi trở lên, cao hoàn đã súc tích tinh dịch. Nếu trời đã sinh ra một quốc sắc như Thúy Kiều mà đa tình đến nỗi vượt lễ giáo
Nhiều bạn gái đã lãnh những bài học chua chát vì dốt tâm lý nầy. Đấy cũng tại bản năng tình ái. Chắc bạn thường thấy người cha sau khi hoạt động nhiều ở trong sở công hay sở tư, về nhà tiếp tục sắp đặt cái nầy sửa lại cái kia.
Tôi không dám hăm dọa bạn thêm bằng những ác quả khác của tội dâm. Hãy tưởng tượng giữa tim mình và tim bạn mình có sự trọng tài của Thượng đế là chúa tình yêu. Vì bị gió yêu đương lôi cuốn trong các cơn mơ mộng êm đềm, bạn trai tìm đọc tiểu thuyết, thứ tiểu thuyết tâm lý, tình cảm, đượm sắc ân ái.
Lẽ dĩ nhiên là còn phải bực mình những lời ghen bóng ghen gió, rầy la vụt chạc không suy trước tính sau của họ. Đó, chính lực lượng đáng khiếp ấy khủng bố tuổi xuân của bạn. Nguyên nhân khiến bạn trai giống bạn gái ở chỗ hay mâu thuẩn là tinh thần non nớt.
Mấy năm làm Hiệu trưởng và Giám đốc cho mấy trường ttrung học tôi có chút kinh nghiệm nầy là cách chung nữ sinh dễ dạy, nam sinh hay nói nghịch. Ta thì trí đoãn hay lạc vào chi tiết mà quên mất định hướng sáng tạo của Đấng toàn trí. Họ chân thành, tích cực hy sinh vì công ích lắm, nhưng tại bản chất không tỏ ra vẻ lộn xộn, náo nức, tỉ mỉ là mình tận tụy.