Các triết gia đã giảng-nghĩa không gian mà không giảng nghĩa thời gian. Và càng ít suy nghĩ bao nhiêu thì càng ít có lý trí bấy nhiêu. Tôi tưởng tượng rằng phần đông những người có óc tò mò tìm hiểu đều hướng đến văn chương.
Anh chàng thông thái rởm là anh chàng lấc cấc, tự cho mình là khôn hơn mọi người. Ở đây tôi chỉ muốn nhắc các bạn bẩm sinh không yêu văn rằng không phải chỉ có văn chương là nguồn độc nhất để hiểu biết. Tôi sợ những lời khuyên của tôi có giọng dạy đời và đường đột quá.
Làm như vậy bạn sẽ có được một khoảng thời gian dài ít nhất là 3 giờ. Năm sau, giờ sau, ngày sau luôn sẵn sàng đợi ta. Hãy chú ý hết vào việc hồi âm, không cho óc mình nghỉ ngơi một phút nào suốt cho tới khi tới sở, tới nơi bạn ngồi ngay xuống, lấy giấy trả lời.
Lần sau, bạn có bất bình với anh bếp vì món bò tái chín quá thì bạn bảo lý trí của bạn cứ ngồi trong phòng làm việc của nó, để bạn lại hỏi ý kiến nó. Điều thứ nhất là phải vạch mục đích để định hướng nỗ lực của bạn. Còn lý trí, nó chỉ giữ trong đời ta một chỗ nhỏ nhoi.
Lẽ dĩ nhiên, nếu sau khi đọc Hazlitt và đã thí nghiệm như vậy, bạn vẫn tin chắc rằng trong tâm hồn bạn còn có cái gì cừu địch với thơ thì bạn đành phải học lịch sử hoặc triết học vậy. Y đi, hoặc nhờ một công ty du lịch chỉ dẫn, hoặc tự kiếm đường lấy. Lúc nào có dư thời giờ thì tôi sẽ đọc.
Còn nhiều cuốn nổi danh hơn nữa. Có thời giờ thì bạn có thể kiếm ra được tiền bạc - thường là như vậy. Năm sau, giờ sau, ngày sau luôn sẵn sàng đợi ta.
Tôi chỉ có thể xét một trường hợp thôi và trường hợp đó không thể là trường hợp trung bình, vì không có trường hợp nào là trường hợp trung bình, cũng như không có người nào là người trung bình. Họ khoe với bạn mỗi năm đọc được bao nhiêu cuốn. Than ôi! Tôi không giúp bạn được việc ấy.
Vì vậy, theo thiển ý, công việc phải làm trước hết trong ngày là coi chừng bộ óc ta làm việc. Bổn phận của ta là phải làm việc để nuôi thân và gia đình, là phải trả hết nợ nần và dành dụm cho nhà cửa thêm thịnh vượng. Loại sách để học đó ở Luân Đôn không thiếu gì.
Thế nhưng hàng ngày, vì nhiều lý do, có người đã để thời giờ trôi qua một cách dễ dãi, đã vô tình phung phí vốn liếng quí báu được tạo hoá ban cho ấy, tức chuỗi thời gian đã được định sẵn cho mỗi người, là 24 giờ trong một ngày. Tuy nhiên nếu tôi sắp đặt lại cuộc đời thì tôi cũng sẽ làm như tôi đã làm, vì chỉ những người đã tận lực sống bảy ngày mỗi tuần trong một thời gian dài mới nhận được cả cái đẹp của cảnh nhàn nó cứ đều đều trở lại cuối mỗi tuần. Nhưng không cuốn nào có thể thay việc tự xét mình hàng ngày được, tự xét một cách thật thà ngay thẳng những việc mới làm và sẽ làm.
Mà thái độ của thầy là điều quan trọng nhất. Chính bạn là người tôi muốn khuyên đấy. Xin bạn đừng tỏ vẻ mỉa mai khi nghe hai tên ấy.