Mới rồi tôi lại chơi nhà ông vài ngày và nhận thấy hai câu này trong Thánh thi (Psaume CXVIII) đóng khung treo trên tường phòng để ông được thường thấy nó. Đô đốc Byrd cũng đã tìm ra chân lý ấy khi ông sống một mình trong một cái chòi bị vùi lấp dưới lớp băng mênh mông, bao phủ Nam cực như một cái nón đội lên trái đất - một lớp băng trùm một đại lục bí mật, rộng hơn cái diện tích chung của Châu u và nước Mỹ. Rồi trong tuần, nếu muốn tiêu một hai cắc, nó viết một tấm chi phiếu để lãnh số tiền ra, đoạn tự tính toán lấy số tiền còn lại là bao nhiêu.
Vừa đây, tôi hỏi Paul Boynton, giám đốc phòng nhân viên của hãng đầu Socony: "Những người tới xin việc có lỗi lầm nào nhất? Chắc chắn ông biết rõ điều ấy, vì ông đã tiếp hơn 60. Bạn thử tưởng tượng xem. Khi người ta mệt quá thì dù sấm sét bên tai hay ở giữa cảnh bom đạn người ta cũng cứ ngủ được như thường.
Tuy vậy, phải xét kỹ lời khuyên của cha mẹ. "Không bao giờ tôi vào một tiệm cao lâu, một tiệm hớt tóc hoặc một cả hàng mà không nói một câu làm vui những người tôi gặp. Chị ta muón nên một danh ca.
"Nếu những kẻ ích kỷ tìm cách lừa dối bạn, thấy bạn tử tế lại làm quá, thấy bạn tin lại lừa đảo, thì bạn đừng giao du với chúng nữa, coi chúng như không có, nhưng chớ nên tìm cách trả đũa lại. chỉ là những thói xấu, không kém không hơn". Và, dù sao, không có sức mạnh nào, oai quyền nào đem lại được dĩ vãng trở về với bạn.
Rút cuộc, một năm sau tôi mới nhận thấy một sự thực hiển nhiên, để rồi cụt hứng và phẫn uất. Ông theo lớp giảng của tôi. Montaigne, một triết gia trứ danh ở Pháp, dùng câu này làm châm ngôn: "Loài người đau khổ, do hoàn cảnh thì ít mà do ý niệm về hoàn cảnh thì nhiều".
Hoặc tôi hỏi người thợ hớt tóc đứng suốt ngày có thấy mệt không. Nhưng khi lờn vài tuổi rồi thì sao? Thì lại nói: "Ước gì tôi tới tuổi trưởng thành". Bà Stapleton lại nói với tôi rằng hai gia đình có thể sống sát vách nhau, trong những nhà y như nhau, cùng trong một xóm, cùng có một con số con, cùng lãnh một số lương mà quỹ chi tiêu của họ nhiều khi khác nhau rất xa.
Nhưng một điều lạ lùng xảy ra: nghe lời đáp của những chàng trai trẻ, tôi hiểu nhiều và vì chú ý tới câu chuyện, có khi tôi quên hẳn bộ cánh của tôi đi. Vì vậy ông không thể dùng những sách khô khan của nhà trường để dạy, đành phải kiếm nhiều thí dụ thực tế kể cho học sinh để cho họ mê man nghe từ đầu giờ đến cuối giờ. Chồng bà suốt ngày đi dự các cuộc tập trận trên bải sa mạc, còn bà suốt ngày lủi thủi trong căn nhà gỗ lụp xụp.
Có nỗi gì lo lắng thì người cầu Chúa. Tôi chuyên bán cho các luật sư một loại sách gần như là cần thiết cho họ. Thành thử tôi tự mua thêm những nỗi bất mãn.
Một hôm ông viết vào nhật ký như vậy: "Hôm nay tôi sắp gặp những kẻ đa ngôn, những kẻ ích kỷ, tự phụ và vô ơn bạc nghĩa. Ngồi trên xe điện, bà ta bắt đầu tưởng tượng thêu dệt trong óc những khung cảnh về đời tư của một vài hành khách cùng đi chuyến xe với bà. William James nói: "Trời có thể tha lỗi cho ta được, nhưng bộ thần kinh của ta thì không khi nào có thể dung thứ cho ta hết".
Phần đông lo lắng "không phải là tại thiếu tiền mà tại không biết cách tri túc". Ít khi chúng tôi có tiền lắm - trừ mỗi năm một lần, lúc bán heo. Bà lăn lộn trên sàn, đưa một ve nha phiến lên môi và dọa tự tử khiến con cái hoảng sợ, nép vào góc phòng mà la hét.