Đừng mong họ tín nhiệm để lãnh việc lớn. Tôi lại không dám đòi hỏi bạn tử đạo để bảo thủ lòng khiết bạch. Nên để ý: ý chí không phải là bản năng vụt chạt.
a) Tránh tội là thượng sách. Hái hoa hường trong gai lá rậm. Về đêm khi hồn yêu tĩnh vừa nghe con máy động trong lòng mẹ, mẹ vừa cầu xin Thượng đế cho đời con.
Vui là con đẻ của tâm hồn thánh thiện. Quan sát kỹ người ta thấy tâm hồn họ có lúc như sa mạc vắng, có lúc âm u như rừng thẳm, có lúc náo động như biển ba đào. mà con người phải sống trong hy vọng chớ.
Gặp lại bạn, họ a dua, xuống nước ngọt, ca tụng, hoan hô, khi xa vắng họ tố cáo, chỉ trích, tìm mưu phá hại. Đến một hiện tượng thông thường nữa hay xảy ra cho bạn trai là đổi tiếng. Nguyễn Du quả là nhà tâm lý sâu sắc khi ông để Kiều thốt ra những lời nầy lúc chàng Kim bị lửa nhục tình xô đẩy cám dỗ nàng làm việc nguyệt hoa:
Học sinh lo có chiếc đầu đầy chữ hơn là biết xét nhận theo tinh thần khoa học. Biết là vậy nhưng không khôn ngoan đề phòng tai nạn. Gia đình họ có chuyện lôi thôi, họ tự xen vô giàn xếp.
Họ đã tốn bao nhiêu thời giờ, tiền bạc, sức khỏe nữa để nuôi những mộng nầy bằng cách đọc tiểu thuyết tình cảm, chạy theo những đại nhạc hội. Có thứ trực giác suy lý rất có giá trị mà người ta hay dùng trong khoa học. Con thấy dãy núi ở gần nhà mình, con sông cạnh đường đi vô nhà mình không.
Nếu trời đã sinh ra một quốc sắc như Thúy Kiều mà đa tình đến nỗi vượt lễ giáo Cũng nên cho chính bạn trai biết khía cạnh ấy của tâm hồn người cha, để tâm hồn họ vừa có sẵn tình mến mẹ hầu được hiếu thảo đầy đủ hơn khi biết quý mến cha họ cách sâu xa. Bà ngoại thôi nói chuyện Tấm Cám thì họ ngủ.
Người gái ấy bổng nhiên làm thần tượng trong tâm hồn bạn. Điều nầy dĩ nhiên vì bạn trai giàu lương tâm nhất là khi họ được huấn luyện về lương tâm chức nghiệp. Tôi hiểu lương tâm ở đây là quan năng tinh thần dùng để tự nhận thức và đánh giá thiện ác những hành vi nhân linh (actus humanus).
Nhiều bạn trai khác hễ nghe ai nói gì thì phân tách. Nên cởi mở những khôn ngoan. Họ lại gián tiếp xúi nhiều bạn trai giết hại đời họ bằng cách họ tự trêu bẹo, tán thành các lối ăn mặc như kép hát, như bọn chăn bò bên Mỹ, bằng cách họ tìm gặp bạn trai khéo dụ dỗ, có răng vàng, đeo kiến coi oai, mặc quần vải mắc tiền, láo giỏi, gạt họ giỏi.
Tất cả các cảnh vật ấy làn say đắm tâm hồn bạn trai. Tôi biết những điều trên không phải bạn trai nào cũng vậy, nhưng tôi chỉ muốn nói những nét chung vì có nhiều bạn trai giống con gái nhà lành. Nếu ấu thời của bạn trai là một sáng xuân hoa cười thì thanh thời của họ có những phút mà tâm hồn họ là nghĩa địa chiều thu.